Rekabet Kurumu Yerinde İncelemesi Nedir? Yerinde İnceleme Sırasında Neler Beklenmeli ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

10 Apr Rekabet Kurumu Yerinde İncelemesi Nedir? Yerinde İnceleme Sırasında Neler Beklenmeli ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

Covid-19 salgını sırasında birçok sektörün negatif olarak etkilenmesi, akabinde ülkemizde özellikle 2018 yılında etkisini göstermeye başlayan döviz kurundaki dalgalanmaların artarak devam etmesi ve neticesinde yaşanmakta olan ekonomik problemler etkin ve serbest rekabet ortamına zarar vermiş ve vermeye devam etmektedir. Bu nedenle, bu süreçte çok sayıda ve farklı sektör Rekabet Kurumu tarafından mercek altına alınmış; sayıca artan soruşturma ve sektör incelemelerinin yoğunluğu da artmıştır.

Rekabet Kurumunca yürütülen önaraştırma ve soruşturmaların sayısında yaşanan yükselme doğal olarak şirketlerin nezdinde gerçekleştirilen yerinde incelemelerin de çoğalmasına neden olmuştur. Bu çerçevede, özellikle çok sayıda teşebbüsü kapsayan geniş soruşturmaların ve sektör incelemelerinin neticesinde rekabet hukuku süreçleri ile aşinalığı olmayan birçok teşebbüs ilk defa bu işlemlerle karşı karşıya kalmaktadır. Nitekim, Rekabet Kurulu tarafından verilen yerinde incelemenin engellenmesi/zorlaştırılması neticesinde idari para cezası uygulanması kararlarının da paralel şekilde artışta olduğunu görmekteyiz.

---

“Rekabet Kurulu’nun yerinde inceleme yetkilerinin özel hayatın gizliliği gibi temel hak ve özgürlükler karşısında hukuka uygunluğuna dair kaleme almış olduğumuz makalemize buradan ve Kurul’un yakın zamanda vermiş olduğu yerinde incelemenin engellenmesi kararının değerlendirmesine ilişkin yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.”

---

Bu yazımızda, Rekabet Kurumu’nun yerinde incelemeleri hakkında genel bilgilere ve muhtemel bir yerinde incelemeye tabi olacak şirketlerin yerinde inceleme sırasında dikkat etmesi gereken hususlara yer vereceğiz.

Rekabet Hukuku Yerinde İncelemesi Nedir?

Türk rekabet hukukunun temel dayanağı olan ve rekabet hukuku ihlallerinin tanımlandığı 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (“Rekabet Kanunu”) aynı zamanda Rekabet Kurumu’nun kuruluşunu ve Kurul’un yetkilerini düzenlemektedir. Bu yetkiler arasında 14. maddede düzenlenen bilgi isteme ve 15. maddede düzenlenen yerinde inceleme yetkileri de yer almaktadır.

Bu hükümler çerçevesinde Rekabet Kurulu’na; gerekli görmesi halinde tüm teşebbüslerden ve teşebbüs birliklerinden bilgi isteme ve yerlerinde inceleme gerçekleştirme yetkisi tanınmaktadır. Yerinde inceleme yetkisinin düzenlendiği 15. madde hükmü aşağıdaki şekildedir:

“Yerinde İnceleme

Madde 15- Kurul, bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken gerekli gördüğü hallerde, teşebbüs ve teşebbüs birliklerinde incelemelerde bulunabilir. Bu amaçla teşebbüslerin veya teşebbüs birliklerinin:

a) Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir,

b) Belirli konularda yazılı veya sözlü açıklama isteyebilir,

c) Teşebbüslerin her türlü mal varlığına ilişkin mahallinde incelemeler yapabilir.”

Yukarıda yer verilen hüküm kapsamında Kurul; şirketlerin defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilmekte, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilmektedir. Peki bu yetkinin sınırları nelerdir? Bu kapsamda bir incelemeye tabi olan bir şirket nelerin incelenmesini beklemelidir?

Rekabet Kurulu’nun Yerinde İnceleme Yetkisinin Kapsamı Nedir?

Rekabet Kurulu’nun kararlarını incelediğimizde, değerlendirmelere dayanak teşkil eden bulguların en başında şirket e-postaları olduğunu görmekteyiz. Olağan bir yerinde incelemede ilk olarak şirketlerin e-posta yazışmaları incelenmektedir. Aynı zamanda, şirket bilgisayarları ve ajandalar gibi yazılı dokümanlar da oldukça yaygın incelenen bulgular arasındadır. Bununla beraber, özellikle teknolojinin hızlı gelişimi ve iş hayatının gitgide dijitalleşmesi Kurul’un yerinde incelemelerine de yansımıştır. Özellikle de 2020 yılında yapılan değişiklik[1] ile Kurul’un dijital veriler üzerindeki yetkileri de genişletilmiş ve detaylandırılmıştır.

Çalışanların Dijital Verileri ve Cep Telefonları Gibi Cihazları İncelenebilir Mi?

2020 yılında yapılan değişiklikle beraber Rekabet Kanunu’nun 15. maddesi çerçevesinde Kurul, gerekli gördüğü teşebbüslerin elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini de inceleyebilmekte, bunların kopyalarını alabilmektedir. Söz konusu değişiklik öncesi de ilgili kanun hükmü geniş yorumlanmakta ve uygulamada bu veriler de inceleme altına alınmakta idi. Ancak dijitalleşmeyle birlikte çalışanlar arasında WhatsApp ve Slack gibi anlık mesajlaşma platformlarının kullanımının yaygınlaşması, WhatsApp gruplarının ve mobil cihazların iş hayatındaki kullanımının gitgide artması, mevzuatta söz konusu incelemelere hukuki belirlilik getirecek değişikliklerin yapılmasını gerekli kılmıştır. Özellikle cep telefonu gibi mobil cihazların inceleme altına alınması özel hayatın gizliliğinin korunması hususunda çeşitli tartışmalara yol açmaktadır. Şirketlerin Kendi Cihazını Getir (Bring Your Own Device (BYOD)) uygulamaları ile çalışanlarının şahsi mobil cihazlarını iş amacıyla kullanımına imkan tanınması ile özel hayat ile iş hayatı arasındaki ayrım belirsizleşmeye başlamıştır. Bu kapsamda, yapılan değişikliklerle yerinde incelemeler sırasında teşebbüslerin yazılı kayıtlarının yanı sıra bulut sistemleri ve yerel sunucularda tutulan yazışmaları veya çalışanların iş amaçlı kullandıkları bilgisayar yahut cep telefonları inceleme altına alınabilmektedir.

Nitekim, Rekabet Kurulu’nun birçok kararında yapılan yerinde incelemelerde çalışanların WhatsApp gibi anlık yazışma uygulamalarının da inceleme altına alındığı görülmektedir. Bu kapsamda Kurul’un 29.03.2018 tarihli ve 18-09/157-77 sayılı Ortodonti Kararı’nda yer verilen belgeler arasında birden çok sayıda WhatsApp görüşmesine yer verildiği görülmektedir[2]. Görüldüğü üzere, söz konusu karar 2020 yılında yapılan kanun değişikliğinden dahi önce verilmiştir. Benzer şekilde, Kurul’un 13.08.2020 tarihli ve 20-37/507-225 sayılı Dokumasız Kumaş Kararı’nda da yerinde incelemede elde edilen WhatsApp yazışmalarına yer verildiği görülmektedir[3]. Bir diğer örnek de Kurul’un 18.05.2022 tarihli ve 22-23/366-155 sayılı Yemeksepeti Kararıdır. Zira ilgili kararda, yapılan yerinde incelemelerde Slack isimli anlık mesajlaşma uygulamasının da incelendiği görülmektedir[4].

Rekabet Kurulu’nun içtihatı incelendiğinde bu şekilde birçok örnek görülebilecektir. Bu kapsamda, yerinde inceleme altına alınan şirketlerin; çalışanlarının mobil cihazları, bilgisayarları, e-posta yazışmaları ve her türlü yazılı kayıtları incelemeye tabi olabilecektir. Peki yerinde incelemeye tabi olan bir şirket ve çalışanları neyle karşılaşacaktır? Yerinde inceleme sırasında incelemeyi gerçekleştiren Kurum uzmanları tarafından nasıl bir prosedür izlenmektedir? Şirket çalışanlarının yapması ve yapmaması gerekenler nelerdir?

Yerinde İnceleme Nasıl Gerçekleştirilir? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Rekabet Kurumu uzmanları tarafından gerçekleştirilen yerinde incelemeler habersiz baskınlar şeklinde gerçekleştirilmektedir. Nitekim, bu incelemeler genellikle mesainin erken saatlerinde yapılmaları nedeniyle uygulamada “şafak baskını” (dawn raid) olarak da anılmaktadır.

Bu kapsamda, öncelikle Rekabet Kurulu tarafından bir yerinde inceleme kararı alınmakta ve bu çerçevede incelemeyi gerçekleştirecek uzmanlara bir yetki belgesi düzenlenmektedir. Bu yetki belgesi bir yandan Rekabet Kurumu uzmanlarına bir otorite sağlarken, diğer yandan da yetkilerinin sınırlarını belirlemektedir. Zira, ilgili yetki belgesinde; önaraştırma ve soruşturmanın konusu ile kapsamı ve ne tür bir ihlal şüphesine dayanıldığı yer almaktadır. Soruşturmanın veya önaraştırmanın selameti açısından gizli kalması gereken bazı hususlara yetki belgesinde yer verilmeyebilecektir (soruşturma kapsamında kaç teşebbüsün yer aldığı bilgisi gibi). Ancak her halükarda, yerinde inceleme gibi birçok temel hak ve özgürlüğü sınırlayan bir sürece maruz kalan kişilerin en azından hangi sebeple ve ne şüpheyle bunun gerçekleştirildiğini bilmesi hukuki güvenlik ilkesi açısından önem arz etmektedir. Böylece, belirli bir konuda inceleme yapmaya yetkilendirilmiş uzmanların, inceleme alanı dışında kalan bilgi ve belgelere erişimi kısıtlanmaktadır. Yetki belgesinde belirtilen konu dışında kalan hususlara yönelik bir inceleme yapılması halinde yetki aşımı söz konusu olacaktır. Ancak belirtilmelidir ki, olağan inceleme sırasında başka bir ihlale işaret eden bulgulara denk gelinmesi halinde buna yönelik re’sen yeni bir önaraştırma ve inceleme başlatılması muhtemeldir. Bunun için ise Rekabet Kurulu’ndan yeni bir karar alınması ve yetki belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Yerinde İncelemenin (Şafak Baskını) Başlangıcı ve İlk Yapılması Gerekenler

Yerinde incelemeye gelen uzmanlar, öncesinde inceleme konusuna yönelik anahtar kelimeler belirlemektedir. Bu kapsamda, e-postalar ve dijital dokümanlar incelenirken tüm belge ve yazışmalar incelenmemektedir. Söz konusu anahtar kelimelerle arama yapan uzmanlar, bu sayede yetkilerinin dışında kalan bilgi ve belgelere erişmemektedir.

Bu çerçevede, şirkete gelen uzmanlar tarafından genellikle ilk olarak organizasyon şeması talep edilmektedir. İlgili şemanın incelenmesi neticesinde inceleme konusu kapsamında kilit çalışanlar tespit edilmekte ve derhal söz konusu çalışanların bilgisayarları, ajandalar gibi yazılı dokümanları ve cep telefonları gibi mobil cihazları inceleme altına alınmaktadır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus, uzmanlar şirkete vardığında, onların işlerini zorlaştırmamaya veya engellememeye özen göstermektir. Aksi takdirde, Rekabet Kanunu’nun 16. maddesinin birinci fıkrasını (d) bendi uyarınca şirketin en yakın mali yıl sonunda oluşan gayri safi gelirinin binde beşi oranında idari para cezasına hükmedilebilecektir. Bu nedenle, şirkete gelen uzmanlarla ilgilenilmeli, taleplerinin yerine getirilmesi adına bir süre gerekiyorsa bu durum kendilerine gerekçesiyle açıklanarak makul bir süre bekletilmelidir. Bununla beraber, unutulmamalıdır ki, şirketin uzmanların işini kolaylaştırmak değildir. Yani, uzmanlara talepleri doğrultusunda imkanlar makul süre içerisinde sağlanmalı ancak ötesine geçecek bir yardım veya yönlendirmede bulunulmamalıdır.

Bu noktada, şirketin karşılama bölümündeki çalışanlara önemli bir sorumluluk düşmektedir. Şirkete giriş yapan uzmanlardan, Kurum kimlikleri ve yetki belgeleri talep edilmelidir. Bu belgelerin birer kopyası alınmalı, derhal şirket yönetimine ve hukuk danışmanına haber verilmelidir. Yetkililerin ve hukuk danışmanının şirkete gelmesi için gereken süre zarfında uzmanlar makul bir süre beklemeye alınmalıdır. Ancak, uzmanların incelemeye derhal başlamak istemesi halinde kendilerine engel olunmamalıdır. Yerinde incelemenin engellenmesi halinde idari para cezası riski olduğu unutulmamalıdır. Aynı şekilde, uzmanların herhangi bir kilitli odaya, dolaba veya bilgisayara erişim istemesi halinde bu imkan onlara sağlanmalıdır. Odanın veya bilgisayarın sahibi çalışanın orada bulunmaması uzmanların engellenmesi için bir sebep teşkil etmeyecek, bu nedenle inceleme yapmaları engellenirse idari para cezası uygulanabilecektir. Bu nedenle, şirkette bulunmayan bir çalışanın e-postaları gibi dijital verilerine erişilmesi gerektiği takdirde; söz konusu çalışan derhal şirkete çağrılmalı, kısa sürede gelemeyecek ise uzmanlar tarafından talep edilecek uzaktan bağlantı kurma talebi reddedilmemelidir.

Rekabet Kurumu Çalışanların Telefon İncelemesi Yapabilir mi?

Cep telefonlarına ilişkin ise, her ne kadar şirkete ait telefonlar olmasa dahi iş amaçlı kullanılması halinde şahsi telefonlar da inceleme altına alınabilecektir. Bu noktada, Rekabet Kurumu uzmanları tarafından “hızlı gözden geçirme” (quick look) yöntemiyle bir ilk inceleme gerçekleştirilmekte ve cihazın iş amaçlı kullanıldığının tespit edilmesi halinde incelemeye alınmaktadır. Dolayısıyla, şahsi telefon olduğu iddiasıyla bu incelemeler reddedilmemelidir. Aksi takdirde yine yerinde incelemenin engellenmesi söz konusu olacaktır. Ancak tekrar hatırlatmak isteriz ki; uzmanların bu gibi istekleri yerine getirilirken daha öte bir yardıma geçilmemelidir. Uzmanların incelemeyi planlamadıkları yerlere yönlendirilmesi, veya işlerini kolaylaştırmak adına çeşitli bilgilerin verilmesi hatalı olacaktır.

Yerinde İnceleme Sırasında Soru Sorulması ve Bilgi Talep Edilmesi

Yerinde inceleme sırasında uzmanlar tarafından çalışanlara çeşitli sorular sorulabilecektir. Bu sorulara o anda yanıt verilmesi zorunlu değildir. Uzmanlardan ilgili soruların şirkete yazılı şekilde iletilmesi talep edilebilecektir. İnceleme anında ivedi şekilde verilecek bir cevap yanlış bilgilendirmeye veya şirketi risk altında bırakacak ifadelere neden olabilecektir. Bu nedenle, yazılı istenen sorular hukuk danışmanlarının rehberliğinde yanıtlanmalıdır.

Uzmanlar tarafından inceleme gerçekleştirilirken hem şirketin bilgilerine hakim olan bir yöneticinin hem de rekabet hukuku süreçlerinde tecrübeli bir hukuk danışmanının bulunması önem arz etmektedir. Bu şekilde hem şirketi zan altında bırakacak bilgilerden kaçınılması hem de uzmanların inceleme sırasında yasal sınırlar içerisinde hareket etmesi sağlanacaktır. İnceleme sırasında yetki belgesinde belirlenen konular dışına çıkılmaması, kullanılan anahtar kelimeler ve incelenen belgeler gözlem altında tutulması amacıyla hukuk danışmanının müşahedesi önem arz etmektedir.

Avukat-Müvekkil Gizliliğine Tabi Dokümanlar İncelenebilir Mi?

Altı çizilmelidir ki, uzmanlar kendilerine tanınan inceleme yetkisi dahilinde her türlü bilgi isteme ve belge incelemeye yetkilidir. Bu nedenle, polisle gelinmesi, mahkeme veya savcılık kararı  alınması gibi şartlar öne sürülerek inceleme engellenemeyecektir. Böyle bir durumda, yukarıda bahsedildiği üzere Rekabet Kanunu’nun 16. maddesi uyarınca idari para cezasına hükmolunacaktır. Belirtilmesi gereken bir diğer husus da, avukat-müvekkil gizliliğine ilişkindir. Rekabet Kurulu’nun içtihatına bakıldığında, belgelerin avukat-müvekkil gizliliğinden faydalanabilmesi sadece belirli şartlar altında mümkündür. Kurul’un 02.07.2020 tarihli 20-32/405-186 sayılı yerinde incelemenin engellenmesine ilişkin kararında şu değerlendirmelere yer verilmektedir:

“Yerinde incelemelerde alınan belgelerle ilgili olarak ileri sürülen avukat-müvekkil yazışmalarının gizliliği ilkesine dayanan itirazlarla ilgili olarak Kurulun geçmiş tarihli kararlarında, öncelikle avukatın müvekkili ile arasında işçi-işveren ilişkisi bulunup bulunmadığının değerlendirildiği, eğer işçi-işveren ilişkisi bulunuyorsa belgelerin iddia sahibine iade edilmediği; bağımsız avukat ile yapılan yazışmaların ise savunma hakkının kullanımıyla doğrudan ilgisinin bulunup bulunmadığının değerlendirildiği ve sonuca göre karar verildiği görülmektedir.”

Karardan anlaşılacağı üzere, herhangi bir belgenin avukat-müvekkil gizliliğinden faydalanabilmesi için; (i) avukatın şirketin bağlı avukatı olmaması ve (ii) ilgili belgenin savunma hakkının kullanımına ilişkin olması gerekmektedir. Nitekim, Kurul’un 17.01.2019 tarih ve 19-04/36-14 sayılı kararında, yerinde incelemede alınan ve avukat-müvekkil yazışmalarının gizliliği ilkesi kapsamında olduğu iddia edilen 16 sayfa belgenin tarihlerinin ilgili yerinde incelemenin yapıldığı önaraştırmanın başlangıç tarihinden önce olduğu, dolayısıyla savunma hakkı kullanımı ile doğrudan ilgili olmadığı anlaşıldığından ilgili belgelerin iadesinin reddine karar verilmiştir.

Yerinde İnceleme Sırasında Dokümanların ve Verilerin Silinmesi Halinde Ne Olacaktır?

Yerinde incelemeler sırasında yapılan en yaygın hata, özellikle e-posta ve çevrimiçi yazışmalar gibi dijital veriler başta olmak üzere bilgilerin ve dokümanların silinmesi veya ortadan kaldırılmasıdır. İncelemenin başlama anından itibaren herhangi bir bilginin silinmesi yasaktır ve yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle idari para cezası hükmedilmesine neden olacaktır. Yerinde inceleme sırasında stres altında ani kararlar verebilen çalışanlara öncesinde verilecek rekabet hukuku eğitimlerinde bu hususun altı çizilmeli ve bilinç kazandırılmalıdır. Nitekim, belki herhangi bir şekilde tehlike arz etmeyen ve hatta rekabet hukuku ile bile alakalı olmayan bir bulgunun silinmesi dahi, tespit edilmesi halinde şirketi büyük bir risk idari para cezası riski altına sokacaktır. Ayrıca, Rekabet Kurumu uzmanları arasında bilişim teknolojileri uzmanları da bulunmaktadır ve incelemelerde çeşitli yazılım ve cihazlar kullanılarak silinmiş olsa dahi bilgi ve belgeler tespit edilebilmektedir. Rekabet Kurulu’nun yerinde inceleme sırasında bazı bilgi ve belgelerin silinmesi nedeniyle idari para cezasına hükmettiği bir çok karar bulunmaktadır. En bilinen örneklerden birisi 18.07.2013 tarihli ve 13-46/401-M sayılı TTNET kararıdır. İlgili kararda, yerinde inceleme sırasında bazı dosyaların silindiği tespit edilmiş ve yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir. İlgili kararda ilgi çekici olan ise, kararda yer alan karşı oylarda da belirtildiği üzere silinen dosyaların yürütülen önaraştırmayla ilgili dahi olmayışıdır. Tamamen ilgisiz dosyaların silinmiş olması nedeniyle TTNET 2013 yılında 15,5 milyon TL idari para cezasına çarptırılmıştır.

Yerinde İnceleme Sırasında Toplanan Bulgular ve Yerinde İncelemenin Sonlanması

Teamülde, yerinde incelemeler bir iş günü içerisinde tamamlanmakta bazı durumlarda yarım günde dahi bitirilebilmektedir. Yerinde inceleme sırasında şirketin işleyişinin sekteye uğradığını göz önüne alan Rekabet Kurumu uzmanları hakkaniyetli bir sürede incelemelerini tamamlamaktadır. Ancak, incelenmesi gereken verilerin miktarının çok olduğu durumlarda inceleme geç saatlere kadar uzayabilmekte veya uzmanlar tarafından ertesi gün devam edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlarda, inceleme kapsamındaki veriler çeşitli yollarla güvence altına alınmakta ve bulguların kaybı önlenmeye çalışılmaktadır. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, arada geçen zamanda herhangi bir verinin silinmesi veya dokümanın yok edilmesi idari para cezasına tabi olmaktadır.

İncelemenin tamamlanmasıyla birlikte; uzmanlar tarafından bir Yerinde İnceleme Tutanağı hazırlanmakta, toplanan veriler USB bellek veya harddisk gibi taşınabilir bir depolama aygıtına kaydedilmekte, alınan bulguların fotokopileri ve çıktıları alınarak birer kopyası incelemeye alınan şirket yetkilerine verilmektedir. Varsa, şirkete yöneltilen sorular da bilgi talebi olarak tutanağa eklenmektedir. Daha sonrasında, şirket adına imza yetkisi olan bir kişi ve Rekabet Kurumu uzmanları tarafından tutanak imzalanmakta bir kopyası şirket yetkililerine verilmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere, yerinde inceleme sırasında bazı verilerin silinmesi veya yerinde incelemenin engellenmesi halinde ise yerinde incelemenin engellendiğine dair bir tutanak hazırlanmakta ve vakıalar burada açıklanmaktadır.

Yerinde İncelemenin Tamamlanmasının Ardından Yapılması Gerekenler

Bilgi ve Belge Talepleri

Rekabet Kurumu uzmanları tarafından yerinde inceleme sırasında şirkete yöneltilmiş ancak o sırada cevaplanmak yerine yazılı şekilde talep edilen bilgi ve belge talepleri ile genel olarak soruşturma kapsamında soruşturma heyeti tarafından gönderilebilecek bilgi ve belge taleplerinin süresi içerisinde tam ve doğru şekilde yanıtlanması önemlidir. Zira, yanıltıcı, yanlış, eksik şekilde veya süresi içerisinde verilmeyen yanıtlar Rekabet Kanunu’nun 16. maddesi kapsamında idari para cezası uygulanmasına neden olacaktır.

Ticari Sır Gizlilik Talebi

Yerinde incelemeye tabi olan bir teşebbüs, yüksek ihtimalle bir rekabet hukuku önaraştırması ya da soruşturması kapsamında yer almaktadır. Bu kapsamda, yerinde incelemeyi takiben ilk olarak bir Ticari Sır Gizlilik Talebi’nde bulunulması büyük önem arz etmektedir. Nitekim, 2010/3 sayılı Dosyaya Giriş Hakkının Düzenlenmesine ve Ticari Sırların Korunmasına İlişkin Tebliğ’in(“2010/3 sayılı Tebliğ”) 13. maddesinde belirtildiği üzere; Rekabet Kurumu kayıtlarına giren bilgi ve belgelerin ticari sır barındırıp barındırmadığına dair tespitin yapılması ve bu bilgi ve belgeleri ticari sır olarak gizlilik altına alınmasının gerekçelendirilmesi, bilgi ve belgelerin sahibi teşebbüsün görevidir. Yani, yerinde incelemede şirketten alınan ve ticari sır barındıran bilgilerin dosya kapsamında diğer taraflardan saklanması ve yayımlanacak gerekçeli kararda gizlenmesi ancak şirket Rekabet Kurumu’na yapacağı bir Gizlilik Talebi ile mümkün olacaktır. Aksi takdirde, soruşturmayı yürüten Rekabet Kurumu uzmanları (soruşturma heyeti) tarafından kendiliğinden söz konusu sırların sansürlenmesi beklenemeyecektir.

Dosyaya Giriş Talebi

Aynı zamanda, 2010/3 sayılı Tebliğ’in tanıdığı bir diğer hak olan Dosyaya Giriş Hakkı’nın da kullanımı önem arz etmektedir. Nitekim bu hak aracılığıyla, şirketin içerisinde bulunduğu soruşturma hakkında fikir sahibi olunması, şirkete dair yapılan değerlendirmelere dair öngörü sağlanması ve bu kapsamda gelebilecek bilgi ve belge taleplerine veya isnatlara hazırlıklı olunması adına; soruşturma çerçevesinde elde edilen/hazırlanan ve ilgili şirket ile ilişkilendirilebilecek tüm bilgi ve belgelerin incelenmesi imkanı sağlanmaktadır.

Şirketler tarafından 2010/3 sayılı Tebliğ’in 8. maddesi uyarınca son yazılı savunma süresinin sonuna kadar dosyaya giriş talebinde bulunulabilecek ve Kurum içi yazışmalar ve başka teşebbüs, teşebbüs birliği ve kişilere ilişkin ticari sır ve diğer gizli bilgileri içerenler hariç olmak üzere, Kurum bünyesinde kendileri ile ilgili düzenlenmiş her türlü evraka ve elde edilmiş olan her türlü delile erişebilecektir.

Dosyaya erişim hakkı soruşturma altındaki teşebbüslerin etkin bir savuma yapabilmeleri adına büyük önem arz etmektedir.

---

[1] Law No. 7246 Amending the Law on the Protection of Competition, Official Gazette dated 24.06.20202 and numbered 31165.

[2] Rekabet Kurulu’nun 29.03.2018 tarihli ve 18-09/157-77 sayılı kararı, para. 17-24.

[3] Rekabet Kurulu’nun 13.08.2020 tarihli ve 20-37/507-225 sayılı kararı, para. 56.

[4] Rekabet Kurulu’nun 18.05.2022 tarihli ve 22-23/366-155 sayılı kararı, para. 14.