23 Şub Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 30.09.2021 tarihli “İlgili Kişiye Ait Görselin, Açık Rızası Alınmaksızın Bir İnternet Sitesinde Yer Alan Haber İçeriğinde Kullanılması” Kararı
İçindekiler
Günümüzde online içerik üretiminin artmasıyla beraber insanların kendilerini ifade etme ve haber alma olanakları da oldukça artmıştır. Bununla beraber Kişisel Verileri Koruma Kanunu (“Kanun”) ile koruma altına alınan kişisel veriler bu özgürlüklerin karşısında dengelenmesi gereken bir diğer unsur olarak yer almaktadır. Açık rıza alma ve aydınlatma yükümlülüğü gibi sorumluluklar haber yayıncısı veri işleyenlerin faydalandığını basın özgürlüğünün sınırlarını belirlemektedir. Kişisel Verileri Koruma Kurulu (“Kurul”) 30.09.2021 tarihli ve 2021/989 sayılı kararı ile bu sınırlamanın hangi şartlar altında getirilebileceğini değerlendirmiştir. Kurul’un açık rıza yükümlülüğünün basın özgürlüğü karşısındaki durumuna ilişkin değerlendirme yaptığı ilgili karara buradan ulaşabilirsiniz.
Kurul’a yapılan şikayette; bir veri sorumlusu bünyesinde yer alan internet sitesinin haber içeriğinde ilgili kişiye ait fotoğrafın açık rıza olmaksızın kullanıldığı ve ilgili kişinin gerçek dışı haber içeriği sonucu mağduriyet yaşadığı belirtilmiştir.
Açık Rıza İhlaline Haber Yazısı Savunması
Yapılan şikayet üzerinde soruşturma başlatan Kurul, veri sorumlusu haber sitesinden savunmasını talep etmiştir. Bu kapsamda veri sorumlusu savunmasında; internet sitesinin kullanıcılarına/üyelerine bu gibi haber içerikleri üretip paylaşma imkânı tanıyan bir sosyal medya platformu olduğunu ve ilgili mevzuat uyarınca yer sağlayıcısı olduğunu belirtmiştir. Bu çerçevede, internet sitesinde yer alan içeriklerin veri sorumlusu çalışanı editörler tarafından oluşturulabileceği gibi içerik üretmek ve sitede yayımlamak isteyen herkesin üye olarak da içerik oluşturabileceğini ifade etmiştir.
Bu açıklamalara dayanan veri sorumlusu; (i) yer sağlayıcısı olarak sunduğu hizmet kapsamında ilgili mevzuat uyarınca içeriğin sebep olduğu herhangi bir hukuka aykırılıktan sorumlu tutulamayacağını, (ii) diğer tarafftan sitede yayımlanan içeriğin haber niteliği taşıdığını, (iii) dolayısıyla ifade özgürlüğü kapsamında yayımlandığını ve (iv) bu sebeple ilgili veri işleme faaliyetinin Kanun’un 28 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında sayılan “Kanun kapsamı dışında kalan istisnalar” içerisinde yer aldığını öne sürmüştür.
Basın Özgürlüğü’nün KVKK Kapsamında Değerlendirilmesi
Bu bilgiler ışığında değerlendirme yapan Kurul ilk olarak; sitedeki içeriklerin üyeler tarafından oluşturulabileceği gibi veri sorumlusunun editörleri tarafından da girilebileceğini ve bu olay özelinde içeriğin veri sorumlusunun çalışanı tarafından üretildiğini tespit etmiştir. Dolayısıyla, haber sitesinin Kanun kapsamında veri sorumlusu sıfatını haiz olduğunu ve dolayısıyla fotoğrafın şikayete konu içerikte yayınlanmasının kişisel veri işleme faaliyeti olduğunu değerlendirmiştir.
Kurul bu kapsamda öncelikli olarak, başvuru konusunun Kanun hükümlerinin uygulama alanı dışında kalıp kalmadığının değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiş; bu çerçevede, ifade özgürlüğünün bir yansıması olan basın özgürlüğü ile kişilik hakları karşı karşıya geldiğinde ilgili haberin;
- kamu ilgi ve yararı taşıması,
- gerçek ve güncel olması ve,
- özü ile biçimi arasındaki denge,
kriterleri kapsamında değerlendirilmesi suretiyle hangi hakka üstünlük tanınması gerektiğinin belirlenmesi gerektiğini açıklamıştır.
Kurul yukarıdaki kriterler ışığında; bahse konu olayda yer alan haber içeriğinin kamu ilgi ve yararının varlığına sebep olabilecek bir nitelik taşımadığına, haber içeriğinde yer alan bilgilerin doğru olmadığına ve dolayısıyla kişilik haklarını ihlal ettiğine karar vermiştir. Söz konusu hususlar göz önünde bulundurulduğunda şikâyet konusu içeriğin Kanun’un 28. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesinin Kanun’dan istisna tutulacağına ilişkin hükmü kapsamında ele alınamayacağı değerlendirmesinde bulunulmuştur.
Bu karar ile Kurul, Kanun’un 28 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında sayılan “Kanun kapsamı dışında kalan istisnalar”dan olan basın özgürlüğünün, kişisel verilerin korunması hukuku kapsamında pratik olaylarda nasıl uygulanması gerektiğine ışık tutmuş ve derinlemesine olmasa da bir kılavuz sağlamıştır.
Sonuç
Bu değerlendirmelerden hareketle Kurul;
- gerekli şartlar sağlanmadan veri işleme faaliyeti gerçekleştirildiğine,
- Kanun’un 28 inci maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamındaki istisna hükmünden faydalanılamayacağına,
- veri sorumlusunun yanlış bir içerik yayınladığı göz önüne alındığında Kanun’un “Veri Güvenliğine İlişkin Yükümlülükler” başlıklı hükmünde sayılan yükümlülüğünü yerine getirmediğine ve
- veri sorumlusu hakkında idari para cezası uygulanmasına,
karar vermiştir.
Kurul vermiş olduğu bu karar ile haber niteliği taşıdığı düşünülen bütün içeriklerin doğrudan aynı güvence altına girmediği ve haber alma özgürlüğünün Kanun uyarınca sınırlarının olduğu hususuna açıklık getirmiştir. Özellikle kararda bahsedilen kriterler ışığında değerlendirilmesi gereken haber niteliği taşıyan içerikler, eğer ilgili kişilerin kişilik haklarını ihlal ediyorsa Kurul’a şikayet konusu yapılabilecektir. Uzman bir avukat ile yapılacak etkili bir başvuru ile ilgili kişinin kişilik haklarını ihlal eden içeriğin Kurul kararıyla kaldırılması mümkündür.
Kişisel verilerinizin korunması veya şirketinizin kişisel veri hukuku uyumluluğu hususlarında uzman hukuki destek almak için İzmir Kişisel Veri Hukuku Avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
